Pogoda wtedy była nadzwyczajno i cołko sobotnio-majowo zabawa przeciągła sie chneda do niedziele. Andrzej, kery wygroł te zawody, zaprosiył wszystkich przi nojbliższyj sposobności na nojlepsze wino do szynku przi dolnij bramie w Żorach, jednak to, co sie potym wydarziło, tak wszystko pomatłało, że już żodyn niy skosztowoł obiecanego wina ani tyż Andrzej niy zdążył sie na nowym siodle poparadzić.Marteczka zaprosiyła młodego poborcy Andrzeja na niydzielny łobiod z pieczonego „zająca”, a przi tyj sposobności mioł te wygrane siodło dostać. Tyn zaś, żeby sie niy nazywało, że z prożnymi rynkami prziszoł do burmistrza, wzion ze sobom cołki gąsior nojlepszyj gorzelonki, kero dostoł od czeskigo handlyrza i już przed połedniym prziszoł na proszony łobiod. W cołkij chałupie woniało piyknie pieczonkom ze „zająca”, kery wisioł na hoku nad kominkiym. Marteczka go naszpikowała wyndzonkom i czoskiym i co chwilka obracała go widełkom. Andrzej snochwiył żeby go tak winym trocha poloć, toby tyn woń z dziczyzny sie straciył, a i smaku lepszego by dostoł „hazoczek”.Marteczka tyż na nic niy czekała, yno sie zwyrtła na piyńcie i poleciała do pywnice po gąsior z winym. Po drodze ujrzała w gonku na ziymi prziniesiony przez Andrzeja gąsior. W nojlepszyj wierze, że to wino, wziyna i prosto do kominka śnim idzie. Andrzej niy zdążył powiedzieć słowa, a ta już gichła gorzelankom po „zającu”. Zaroz tyż tako flamera buchła, że gąsior wypodli z rynki i roztrzasnył sie o kominek. Cołko izba w łogniu stanyła, a piykne, długi włosy Marteczki gorały jak wata na choince. Andrzej gibko seblyk swoj nowy szaket, kerym burmistrzance te gorejące włosy zagasiył, potym udało mu sie z wielkom biydom chycić Marteczka w tym łogniu i kurzu i wykludzić jom na dwor. Burmistrz prawie z kościoła szoł ze swojom żonom i gibko wskoczył do chałupy, żeby swoja cera retować. Niy wiedzioł, że łona jest już na dworze żywo, choć ciynżko poparzono, bo tela smyndu było wszyńdzie, że widać nic niy było. Ogiyń już był taki wielki, że łoknami walył i siągoł dachu. Za burmistrzym wskoczył tyż jego downy kolega Adam Hok, kerego śnim powadziyła piykno burmistrzanka. W nieszczyńściu chcioł pomoc Scholzowi i zapomnioł o downyj złości. Oba sie jednak spolyli, bo sie gonek zawalił i niy umieli sie z chałupy wydostać.Spolył sie wtedy cołki Żorski rynek, kościoł i moc inkszych chałup, kere koło rynku stoły. Spoliło sie tyż nowe siodło, kere Andrzej wygroł niyzasłużynie. Był to jedyn z nojwiynkszych pożarow, kere sie w Żorach zdarzyły. Piykno i zochciywno burmistrzanka, oszpecono przez łogiyń, wyjechała niydługo ze swojom mamom do rodziny w Koźlu i do Żor sie już niy pokozała. Ludzie w Żorach do dzisioj jom wspominajom, bo jednak sie tyż zasłużyła na to. Z jednyj strony poł miasta wygorało, ale potym na tym miejscu postawiyli wiynksze i lepsze chałupy, w kerych niy było tela drzewa.Andrzej Peisker, poborca podatkowy z Żor, ożyniył sie z inkszom, ale niy był bardzo szczyńśliwy. Sześć lot w hareszcie przesiedzioł, a jak wrociył, to jego gospodarstwo tyż cołki zgorało. Godali wtedy ludzie, że to było przeklyństwo, kere go spotkało za jego grzyszne życie.* * *Na pamiyńć tego wielkigo łognia, kery strowiył prawie połowa miasta, a stało sie to w Roku Pańskim 1702, co roku 11 maja obchodzi sie w Żorach „Świynto łognia”.Ducha łognia z tamtych czasow, kery mo chronić miasto od wszelkigo nieszczyńścio, od niydowna nazywajom „Żorkiym”.
Komentarze