Historia wodzisławskiej kopalni "1 Maja" sięga lat 50. XX wieku. Budowę kopalni rozpoczęto w 1952 roku, by zakończyć ją osiem lat później. 30 kwietnia 1960 roku kopalnia oficjalnie rozpoczęła eksploatację złóż węglowych. Do końca 1960 roku wydobycie wyniosło już 47,2 tys. ton węgla. Na koniec 1961 roku kopalnia zatrudniała 1874 pracowników fizycznych i 242 pracowników umysłowych.
Kopalnia "1 Maja" była pierwszą w Polsce, wybudowaną od podstaw kopalnią na złożu wybitnie gazowym. Podczas budowy kopalni wdrażano pionierskie technologie i urządzenia, które wówczas nie były stosowane w polskim górnictwie.
Zmiana właścicieli i próba ratowania zakładu
Właścicielem zakładu było Rybnickie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego. Od 1982 roku kopalnia należała już do Zrzeszenia Kopalń Węgla Kamiennego z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju, by następnie wstąpić do Rybnicko-Jastrzębskiego Gwarectwa Węglowego.
1 stycznia 1989 roku kopalnia należała do Przedsiębiorstwa Eksploatacji Węgla "Południe". Sześć lat później połączono ją z KWK "Marcel" i nazwano ją Rybnicka Spółka Węglowa S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego "Marcel" w Wodzisławiu Śląskim. Wtedy też próbowano zintegrować oba zakłady.
- Wydrążony w latach 1995 - 1996 przekop na poz. 610 o długości 1030 m pomiędzy KWK Marcel, a KWK 1 Maja miał zintegrować te kopalnie i między innymi zapewnić wykorzystanie stosunkowo nowoczesnego zakładu przeróbczego w KWK 1 Maja. Niestety, ta próba przedłużenia funkcjonowania kopalni nie powiodła się. Nowy przekop okazał się inwestycją zbędną - informuje na swojej stronie Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa z Rybnika.
Dalej było już tylko gorzej.
- W latach 1996 – 1998 w rejonie 1 Maja kopalni Marcel, próbowano uzyskiwać lepsze postępy ścian, a więc i wyższe wydobycie, poprzez zaniechanie techniki strugowej i wprowadzanie do ścian w szerszym niż dotychczas zakresie kombajnów. Niestety, ze względu na konieczność „przybierki” stropu lub spągu z powodu eksploatacji cienkich pokładów, awaryjność, kombajnów w ścianach i urządzeń na odstawie, znacząco wzrosła. Nie pozwoliło to uzyskać istotnej poprawy koncentracji wydobycia i w ślad za tym korzystnych efektów ekonomiczno - finansowych - czytamy w publikacji SITG.
Coraz bliżej likwidacji
W 1999 roku podjęto uchwałę o likwidacji ruchu "1 Maja" w KWK Marcel. Decyzję o likwidacji podjęto ze względu na nierentowność Ruchu „1 Maja”. Powodem zamknięcia były m.in. duże koszty stałego utrzymania infrastruktury technicznej kopalni oraz niekorzystne warunki górniczo-geologiczne.
1 marca 2001 roku zatrzymano wydobycie, by 9 grudnia tego samego roku uroczyście wyprowadzić posąg św. Barbay z cechowni Kopalni do Kościoła w Wilchwach.
Załoga byłej kopalni "1 Maja" w okresie likwidacji kopalni sukcesywnie przenoszona była do sąsiednich kopalń, między innymi do kopalni Marcel i Jankowice. Znaczna część załogi przeszła na tzw. urlopy górnicze.
Kopalnia stanowiła istotną rolę w rozwoju Wodzisławia Śląskiego
Dzięki istnieniu kopalni "1 Maja", w Wodzisławiu Śląskim powstały bloki mieszkalne, które ściągnęły do miasta pracowników z całej Polski. Dzięki zakładowi, w Wodzisławiu wybudowano także Dom Kultury. Powstały również ogródki działkowe. Kopalnia posiadała ponadto dom wczasowy w Wiśle i Zakopanem. Była także inicjatorem budowy wyciągu narciarskiego w Soszowie.
- Starszym mieszkańcom warto przypomnieć, a młodszym przekazać, że z KWK „1 Maja” nierozerwalnie łączyło się życia miasta. To dzięki kopalni powstał dom kultury, stadion sportowy, wybudowano osiedla mieszkaniowe. Kopalnia przez cztery dekady była żywicielką tysięcy rodzin - wskazywał Kazimierz Trzonkowski, podczas promocji książki „Historia Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność KWK 1 Maja w Wodzisławiu Śląskim”, która odbyła się 19 grudnia 2018 roku.
Dziś kopalni już nie ma
Dziś na terenie byłej kopalni funkcjonują między innymi zakłady przemysłowe oraz kryta pływalnia "Manta, która należy do wodzisławskiego MOSiR-u. Znajduje się tu także Wydział Zamiejscowy Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Więcej o historii kopalni "1 Maja" znajdziecie w publikacji Kazimierza Trzonki, Marka Gałuszki i Aliny Kuboszek „Historia Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność KWK 1 Maja w Wodzisławiu Śląskim”.
Komentarze