- To pierwsza tabliczka. Inaugurujemy nią dzisiaj akcję oznaczania grobów powstańców. Chcemy dzięki takim ceramicznym plakietkom zachować pamięć o powstańcach śląskich, ocalić pamięć o ludziach, których pochodzą z naszych stron. Ich groby wciąż istnieją - chcemy by nie zniknęły, lecz stały się swego rodzaju świadectwem, dokumentującym udział naszych najbliższych w powstaniach. Taka plakietka będzie również dla osób postronnych cenną informacją, że to jedna z tych kilkudziesięciu tysięcy osób, które między 1919 a 1921 rokiem chwyciły za broń, by przesądzić o przynależności tej części Górnego Śląska do Polski - mówił dr Andrzej Drogoń, dyrektor katowickiego Instytutu Pamięci Narodowej podczas uroczystości.
Podczas uroczystości na grobie Józefa Hetmańskiego złożono kwiaty i przyklejono dwie ceramiczne odznaki: "Tobie, Polsko" (w ramach akcji "Powstańcy to wiara, nadzieja i cud", organizowanej przez Oddziałowe Biuro Upamiętnienia Walk i Męczeństwa w Katowicach) oraz "Grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski". Pierwsza z nich ma formę proporczyka, nawiązującego do sztandaru powstańczego, wykonanego na początku 1920 roku w Bytomiu. Podobne znajdą się na grobach pozostałcyh powstańców.
- Niezwykle się cieszę, że ta akcja rozpoczyna się właśnie w Jastrzębiu-Zdroju. Z tej ziemi związanych było wiele wspaniałych postaci, które wsławiły się czy to własnie podczas powstań śląskich, czy w czasie wojny, czy w 1980 roku, kiedy to w naszym mieście podpisywano Porozumienie Jastrzębskie - podkreślała prezydent Anna Hetman.
Jak podkreślał podczas uroczystości dr Andrzej Drogoń, Józef Hetmański to postać reprezentatywna dla losów powstańców śląskich. Podporucznik Hetmański urodził się w 1897 roku w Brzezince. Był uczestnikiem I wojny światowej, a podczas I powstania śląskiego pełnił rolę dowódcy kompanii, walczącej pod Słupną, Brzęczkowicami, Dziećkowicami i Brzezinką. Podczas II wojny światowej został powołany do 5. batalionu jako dowódca 2. kompanii, a następnie ewakuowany do Rumunii i internowany. Był jeńcem obozów Kaisersteinbruch, Iserlohn oraz Krefeld-Fichtenhain. Zmarł w 1981 w Jastrzebiu-Zdroju.
- Józef Hetmański to postać bardzo reprezentatywna dla losów powstańczych. Był mocno zaangażowany również w akcję plebiscytową, swoim życiorysem dokumentuje bardzo charakterystyczny los wielu powstańców, również w czasach II wojny światowej i powojennych. Aktywność powstańców śląskich w ogromnej większości nie kończyła się na samym udziale w powstaniu. To była niezwykle ciekawa grupa społeczna, która pozostawała aktywna również w następnych latach. Wielu z nich pełniło później służbę w policji, wielu było członkami Armii Krajowej, wielu też przeszło ten bardzo typowy szlak II wojny światowej. Szczególnie trzeba pamiętać o tych, którzy pełnili służbę w policji województwa śląskiego, a zostali zamordowani podczas szeroko rozumianej zbrodni katyńskiej - mówił dr Andrzej Drogoń, dyrektor katowickiego IPN-u podczas uroczystości.
Obecnie IPN pracuje nad oznaczeniem kolejnych 127 grobów, między innymi w Chorzowie, Bytomiu, Katowicach, Rudzie Śląskiej, Pszczynie czy Warszawie.
- Czekamy wciąż i prosimy o kolejne informacje o takich grobach. W zależności od tego, ile zgłoszeń otrzymamy i zweryfikujemy, tyle plakietek przygotujemy. Pierwszym i najważniejszym sygnałem jest dla nas zawsze sygnał od rodzin - podkreślał dr Andrzej Drogoń, dyrektor katowickiego IPN-u podczas uroczystości.
- To pierwsza tabliczka. Inaugurujemy nią dzisiaj akcję oznaczania grobów powstańców. Chcemy dzięki takim ceramicznym plakietkom zachować pamięć o powstańcach śląskich, ocalić pamięć o ludziach, których pochodzą z naszych stron. Ich groby wciąż istnieją - chcemy by nie zniknęły, lecz stały się swego rodzaju świadectwem, dokumentującym udział naszych najbliższych w powstaniach. Taka plakietka będzie również dla osób postronnych cenną informacją, że to jedna z tych kilkudziesięciu tysięcy osób, które między 1919 a 1921 rokiem chwyciły za broń, by przesądzić o przynależności tej części Górnego Śląska do Polski - mówił dr Andrzej Drogoń, dyrektor katowickiego Instytutu Pamięci Narodowej podczas uroczystości.
Podczas uroczystości na grobie Józefa Hetmańskiego złożono kwiaty i przyklejono dwie ceramiczne odznaki: "Tobie, Polsko" (w ramach akcji "Powstańcy to wiara, nadzieja i cud", organizowanej przez Oddziałowe Biuro Upamiętnienia Walk i Męczeństwa w Katowicach) oraz "Grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski". Pierwsza z nich ma formę proporczyka, nawiązującego do sztandaru powstańczego, wykonanego na początku 1920 roku w Bytomiu. Podobne znajdą się na grobach pozostałcyh powstańców.
- Niezwykle się cieszę, że ta akcja rozpoczyna się właśnie w Jastrzębiu-Zdroju. Z tej ziemi związanych było wiele wspaniałych postaci, które wsławiły się czy to własnie podczas powstań śląskich, czy w czasie wojny, czy w 1980 roku, kiedy to w naszym mieście podpisywano Porozumienie Jastrzębskie - podkreślała prezydent Anna Hetman.
Jak podkreślał podczas uroczystości dr Andrzej Drogoń, Józef Hetmański to postać reprezentatywna dla losów powstańców śląskich. Podporucznik Hetmański urodził się w 1897 roku w Brzezince. Był uczestnikiem I wojny światowej, a podczas I powstania śląskiego pełnił rolę dowódcy kompanii, walczącej pod Słupną, Brzęczkowicami, Dziećkowicami i Brzezinką. Podczas II wojny światowej został powołany do 5. batalionu jako dowódca 2. kompanii, a następnie ewakuowany do Rumunii i internowany. Był jeńcem obozów Kaisersteinbruch, Iserlohn oraz Krefeld-Fichtenhain. Zmarł w 1981 w Jastrzebiu-Zdroju.
- Józef Hetmański to postać bardzo reprezentatywna dla losów powstańczych. Był mocno zaangażowany również w akcję plebiscytową, swoim życiorysem dokumentuje bardzo charakterystyczny los wielu powstańców, również w czasach II wojny światowej i powojennych. Aktywność powstańców śląskich w ogromnej większości nie kończyła się na samym udziale w powstaniu. To była niezwykle ciekawa grupa społeczna, która pozostawała aktywna również w następnych latach. Wielu z nich pełniło później służbę w policji, wielu było członkami Armii Krajowej, wielu też przeszło ten bardzo typowy szlak II wojny światowej. Szczególnie trzeba pamiętać o tych, którzy pełnili służbę w policji województwa śląskiego, a zostali zamordowani podczas szeroko rozumianej zbrodni katyńskiej - mówił dr Andrzej Drogoń, dyrektor katowickiego IPN-u podczas uroczystości.
Obecnie IPN pracuje nad oznaczeniem kolejnych 127 grobów, między innymi w Chorzowie, Bytomiu, Katowicach, Rudzie Śląskiej, Pszczynie czy Warszawie.
- Czekamy wciąż i prosimy o kolejne informacje o takich grobach. W zależności od tego, ile zgłoszeń otrzymamy i zweryfikujemy, tyle plakietek przygotujemy. Pierwszym i najważniejszym sygnałem jest dla nas zawsze sygnał od rodzin - podkreślał dr Andrzej Drogoń, dyrektor katowickiego IPN-u podczas uroczystości.
Źródło: www.jastrzebie.pl
Komentarze