Pytania można przesyłać na: ireneusz.stajer@nowiny.rybnik.pl, albo listownie na adres redakcji: Tygodnik Regionalny "Nowiny", ul. Sobieskiego 15, 44-200 Rybnik z dopiskiem "Porady prawne". Oto pierwsze z nich.
Proszę o udzielenie informacji o zasadach ponoszenia kosztów procesu w toku postępowania sądowego o zapłatę? - pisze Czytelnik. Zamierza wystąpić na drogę sądową o zapłatę kwoty 10 000,00 zł, tytułem żądania zwrotu udzielonej pożyczki, wobec czego zastanawia się, jak kształtują się zasady ponoszenia kosztów procesu w tej sprawie?
Radca prawny Kamil Owczarek:
Wyjaśnić trzeba, że generalną zasadą w toku postępowania cywilnego o zapłatę jest zasada przegrywający płaci. Oznacza, to, że ostatecznie koszty procesu ponosi strona, która proces przegrała. Wskazać trzeba, że na koszty procesu składa się głównie opłata sądowa oraz ewentualnie koszty zastępstwa procesowego, o ile strona jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika prawnego (radcę prawnego lub adwokata).
W sprawach o prawa majątkowe pobiera się od pisma opłatę stałą, ustaloną według wartości przedmiotu sporu, która w tym wypadku wyniesie 500,00 zł. Koszty zastępstwa procesowego profesjonalnego pełnomocnika będą wynosiły 1 800,00 zł (a w przypadku gdy sprawa zostanie rozstrzygnięta w postępowaniu upominawczym lub nakazowym, koszty zastępstwa wyniosą 1 200,00 zł). W konsekwencji, jeżeli powód (osoba wnosząca pozew do sądu) wystąpi z roszczeniem o zapłatę kwoty 10 000,00 zł i będzie reprezentowany przez radcę prawnego (lub adwokata), będzie zobowiązany do zapłaty opłaty sądowej w wysokości 500,00 zł oraz kosztów zastępstwa swojego pełnomocnika w kwocie 1800,00 zł (ewentualnie 1200,00 zł).
W przypadku, gdy powództwo zostanie w całości uwzględnione, sąd zasądzi na rzecz powoda kwotę należności głównej (10 000,00 zł) wraz z odsetkami, kwotę opłaty sadowej (500,00 zł) oraz kwotę zastępstwa procesowego 1 800,00 zł (lub 1200,00 zł). Tym samym strona pozwana (strona przeciwko której został złożony pozew) będzie zobowiązana do zwrócenia powodowi poniesionych kosztów w całości. W przypadku jednak, gdy powództwo zostanie w całości oddalone, wówczas to powód będzie zobowiązany do zwrotu stronie pozwanej kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1 800,00 zł (o ile oczywiście będzie reprezentowana przez pełnomocnika).
Ponadto podkreślić trzeba, że powództwo może zostać uwzględnione jedynie w części, a w pozostałym zakresie zostać oddalone. Sąd może np.: zasadzić kwotę 3 000,00 zł, wobec czego koszty procesu zostaną proporcjonalnie rozdzielone na strony stosownie do wyniku procesu. W takim przypadku powód wygrał proces w 30 proc. (3 000,00 zł), a przegrał w 70 proc., wobec czego sąd dokona stosunkowego rozdzielania kosztów.
Wskazać ponadto trzeba, że może się zdarzyć, ze powód nie dysponuje środkami na uiszczenie opłaty sadowej pozwalającej mu zainicjowanie postepowania sadowego. W takim przypadku powód może wystąpić do sądu o zwolnienie od ponoszenia kosztów sadowych.
Takiego zwolnienia może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek. Oświadczenie podlega weryfikacji przez sąd i musi być zgodne z prawdą.
Komentarze