Historyk katowickiego IPN-u, dr Dariusz Węgrzyn wykonał ogromną pracę. Materiały do książki zbierał kilkanaście lat. Na prezentacji publikacji, dyrektor oddziału IPN dr Andrzej Sznajder podkreślił, że autor zrealizował myśl Zbigniewa Herberta: udało się policzyć i zawołać po imieniu Ślązaków, których Sowieci wywieźli na wschód. Trzytomowe dzieło zawiera 46 200 biogramów mieszkańców Górnego Śląska internowanych, aresztowanych i deportowanych do pracy przymusowej w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (Sowieckich) w 1945 roku.
- Każdy z nich został opracowany na podstawie dokumentów proweniencji polskiej, niemieckiej, rosyjskiej, oraz relacji świadków. Książka jest jednym z nielicznych przykładów upamiętnienia imiennego dużej akcji deportacyjnej okresu II wojny światowej – informuje IPN Katowice.
Dzieło zawiera personalia i krótkie biogramy około 95 procent wszystkich deportowanych do ZSRR Górnoślązaków, którzy w okresie od lutego do kwietnia 1945 roku trafili do łagrów w ZSRR i pracowali tam przymusowo nawet do końca 1949 roku. Zabierano ich prosto z ulicy, zakładu pracy, pola rolnego, a nawet domu. Funkcjonariusze sowieckich służb nie sprawdzali ich narodowości. Często wystarczył donos złośliwego sąsiada, a często tylko to, że silny fizycznie mężczyzna był "pod ręką". Bydlęcymi wagonami wywożono Ślązaków na Wschód.
Po wielu z nich ślad zaginął, nie wrócili już do swych domów w Rybniku, Żorach, Wodzisławiu Śląskim czy Raciborzu. Zmarli z wycieńczenia spowodowanego ciężką pracą w ekstremalnych warunkach prymitywnych kopalń Karagandy czy Donbasu oraz głodowych porcji jedzenia. Umierali na szalejące w obozach choroby. „Na nieludzkiej ziemi” nie liczyła się fachowość śląskich górników, ale ich siła fizyczna. Ci co wrócili, pełni traumy nie opowiadali nic albo wspominali o strasznych latach życia w Gułagu.
W następnych częściach „Śląskich Nowin” będziemy przedstawiali sylwetki ofiar sowieckiego bezprawia.
Komentarze