Dnia 12 marca 2022 roku, Sejm Rzeczpospolitej Polskiej uchwalił ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Procedura przyjmowania ustawy, z uwagi na kryzys humanitarny oraz sytuację u naszego sąsiada, była ekspresowa.
Wyjaśnić trzeba, że specustawa została uchwalona w sobotę (12 marca 2022 r.), podpisana przez Prezydenta RP tego samego dnia oraz opublikowana w Dzienniku Ustaw. Podkreślić trzeba, że weszła w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 24 lutego 2022 roku (z drobnymi wyjątkami). Ustawa określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej bezpośrednio z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na obszarze tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu wojny przybyli na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Ustawa zawiera między innymi regulacje dotyczące szczególnych zasad powierzenia pracy obywatelom Ukrainy, przebywającym legalnie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 2 ust.1 ustawy, jeżeli obywatel Ukrainy wjechał legalnie do Polski w okresie od 24 lutego 2022 r. (…) i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, jego pobyt uznaje się za legalny w czasie 18 miesięcy - licząc od 24 lutego 2022 r.
Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej nadaje się numer PESEL.
Zgodnie z art. 22 ust.1 ustawy obywatel Ukrainy jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w okresie pobytu zgodnego z obowiązującymi przepisami, w przypadku gdy:
1) jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 lub
2) jest obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
- jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi. Powiadomienie następuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego - praca.gov.pl.
Oznacza to, że przedsiębiorcy mogą już legalnie zatrudniać Ukraińców w polskich firmach. Nie ma tym samym konieczności uzyskiwania pozwolenia na pracę przez obywateli Ukrainy, objętych przepisami ustawy. Konieczne natomiast jest ustalenie przez pracodawcę, czy pobyt obywatela Ukrainy na terytorium Polski jest legalny na podstawie przepisów ustawy. Istotne będzie w tym przypadku, czy taka osoba trafiła do Polski bezpośrednio z Ukrainy czy też nie (część uciekających przed wojną dotarła do naszego kraju z Ukrainy przez Słowację, Rumunię, Mołdawię).
Ponadto trzeba pamiętać o zawiadomieniu o zatrudnieniu cudzoziemca właściwy urząd pracy. Będzie to prosta i techniczna czynność, bo zgłoszenia należy dokonać za pośrednictwem portalu praca.gov.pl, w terminie 14 dni od zawarcia umowy o powierzeniu pracy.
Umowa o pracę powinna być spisana w języku polskim, przy czym przy tego typu kontraktach nie ma przeszkód, aby była sporządzona dodatkowo w języku ukraińskim i/lub angielskim.
Podkreślić ponadto trzeba, że obywatel Ukrainy może zarejestrować się oraz zostać uznany jako osoba bezrobotna albo poszukująca pracy, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2021 r. poz. 1100, z późn. zm.3).
Ponadto wyjaśnić trzeba, że obywatele Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej uznaje się za legalny, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą w naszym kraju na takich samych zasadach jak obywatele polscy, pod warunkiem uzyskania przez obywatela Ukrainy numeru PESEL. Tym samym część przedsiębiorców może nawiązywać z obywatelami Ukrainy relacje B2B, o ile zostaną spełnione w tym zakresie wymogi prawa.
Komentarze