Szturmowki
Szturmowki
3 maja 1791 roku uchwalili piyrszo konstytucjo w Europie, a drugo, po amerykańskij z 1787 roku, na świecie. Nikerzi historycy sie spiyrajom, że piyrszo na świecie była konstytucjo korsykańsko z 1755 roku, to wtedy amerykańsko byłaby drugo, a ta nasza polsko-litewsko trzecio. Ni ma to takie ważne, kero była piyrszo, ale ważne było to, że Syjm Wielki jom przijon, a krol Stanisław August Poniatowski podpisoł, chocioż rodziła sie tyż z takom mynkom jak tyn dzisiejszy rzond w Polsce. Chocioż była fest postympowo ta konstytucjo, to jednak za długo niy przetrwała, bo za sztyrnoście miesiyncy i trzi tydnie obaliła jom konfederacjo targowicko, no a Rusy im pomogli i juzaś wprowadziyli swój „porzondek”. Po odzyskaniu niypodległości w 1918 roku rocznica Konstytucje 3 maja została uznano za świynto narodowe przez Syjm z 29 kwiytnia 1919 roku. Jeszcze po drugij wojnie światowyj było te świynto obchodzone w Polsce do roku 1946. Potym władza komunistyczno zabroniyła świyntować, a tych, kerzi w tyn dziyń chcieli pokozać, że jednak go chcom świyncić, milicjo rozgoniała pałami.


Zaczli fajrować piyrszego maja jako świynto pracy i trza było chodzić na pochody z czerwonymi fanami i łobrozkami przywodcow komunistycznych. Ludzi zganiali na te pochody piyrszomajowe i straszyli utratom prymie abo zapisowali bumelki, chocioż to był dziyń wolny od roboty. Miasto było ustrojone czerwonymi fanami i wielkimi transparyntami, kere musiały zniknyć już drugigo maja na wieczor, żeby czasym niy wisiały 3 maja. Pamiyntom tyż, jak dzielili konskiym wusztu i żymłom tych wszystkich, kerzi brali udział w pochodzie. Były tyż i komiczne zdarzynia, kere tyż pamiyntom. Co roku wszystkie zakłady pracy i szkoły zbiyrały sie na rybnickim targowisku, tam kaj dzisioj stoji policjo i urzond skarbowy, i stamtond ruszoł pochod do rynku, kaj stoła wielko trybuna z nojważniejszymi rzondzicielami. Na tym targowisku był taki publiczny szalet i kery śniego korzystoł, pozbywoł sie swojigo patrona na obrozku czy szturmowki, kere mioł niyść w defiladzie. Pełno tego tam stoło i żodyn sie niy prziznowoł, czyje to jest. Na drugi dziyń musieli prziczepami to zbiyrać. No ja, już wtedy my wiedzieli, że niy momy żodnyj wolności, chocioż na kożdym kroku nom to wmowiali.Świynto 3 maja zostało prziwrocone 6 kwiytnia 1990 roku i od tego czasu jest zaś obchodzone. Toż pamiyntejmy o tym świyncie, kere nom przipomino, że sztyjc ktoś nos do czegoś zmuszoł i czegoś zabranioł.UTOPEK

Komentarze

Dodaj komentarz