Jakie skutki dla dziecka ma sięganie przez jego matkę po alkohol w okresie ciąży?
– Te skutki określane są jako płodowy zespół alkoholowy, czyli FAS. Najbardziej na uszkodzenia narażony jest oczywiście mózg, czyli główny motor jakości funkcjonowania człowieka. Dziecko upojone w łonie matki może mieć na przykład mniej zwojów mózgowych. Najgorsze są te uszkodzenia, które następują w pierwszym trymestrze ciąży. W dalszej kolejności mogą to być uszkodzenia narządów wewnętrznych. Pełny zespół FAS charakteryzuje się również uszkodzeniami ciała. Skutki wypicia nawet niewielkiej ilości alkoholu przez kobietę w ciąży mogą się pojawić u dziecka po kilku, a nawet kilkunastu latach.
Jakie objawy powinny zaniepokoić rodziców?
– Najczęstsze objawy FAS to spowolnienie rozwoju fizycznego dziecka oraz upośledzenie intelektualne. Przejawia się to zwykle zaburzeniami w rozwoju społecznym i emocjonalnym. Dziecko ma problemy z przyswajaniem materiału szkolnego, z adaptacją w grupie. O dzieciach z FAS mówi się też, że to wieczne dzieci. Bo, tak jak mówi przysłowie, uczymy się na błędach, to zwykle dzieci z FAS mają trudności ze zrozumieniem własnych błędów. I pomimo tłumaczenia rodziców popełniają je nadal. Po prostu takie dzieci wymagają nieustannej pomocy drugiej osoby. Nie można też popadać w skrajności i jeżeli zauważymy u dziecka podobne objawy, to nie należy od razu panikować. Ale warto, by rodzice skonsultowali się z psychologiem lub pedagogiem.
Dużo jest dzieci z FAS?
– Z mojego doświadczenia mogę powiedzieć, że trudno matkom przyznać się do sięgania po alkohol w okresie ciąży. Ale trzeba też pamiętać o tym, że alkohol najbardziej zagraża dziecku w pierwszym trymestrze ciąży. Często jest tak, że przyszła mama nawet nie wie, że jest w ciąży. Nie możemy zatem mówić, że FAS dotyczy tylko rodzin patologicznych. FAS jest niezwykle trudno zdiagnozować. W Polsce nie mamy ani wystarczającej wiedzy, ani odpowiednich narzędzi diagnozowania. Dotychczas FAS i alkohol w ciąży były po prostu w naszym kraju tematami tabu. Nie ma więc statystyk, które mówiłyby o przypadkach stwierdzonego zespołu FAS. Są dostępne natomiast badania przeprowadzone wśród ciężarnych kobiet. 33 proc. z nich przyznaje się do wypicia alkoholu w okresie ciąży. Można przypuszczać, że ich dzieci cierpią na FAS.
Czy FAS da się wyleczyć?
– Nie, z tym się żyje do śmierci. Pomoc psychologiczna jest o tyle ważna, że dziecko uczęszcza na terapie, które mogą ułatwić jemu i jego rodzicom codzienne funkcjonowanie. Terapia nie może znacznie podnieść jakość życia dziecka z FAS. Dlatego jest tak ważna. Warto też wiedzieć, że FAS nie dotyczy tylko dzieci, ale i osób dorosłych. Objawy są takie, jak już wcześniej powiedziałam. Ale w życiu dorosłym przejawia się to na przykład tym, że mamy trudności w utrzymaniu pracy czy też w związkach partnerskich. Bo od osoby dorosłej wymagamy, by zachowywała się dojrzale. A tymczasem, tak jak już wspomniałam, to są wieczne dzieci.
Komentarze