Samorząd terytorialny to my, mieszkańcy. Z mocy prawa tworzymy wspólnotę samorządową na terytorium naszych gmin, powiatów i województw. Lokalne społeczności od ponad 30 lat faktycznie uczestniczą w rozwoju polskich miast.
Świadome samorządy coraz bardziej dążą do inteligentnego i zrównoważonego rozwoju, szukając równowagi pomiędzy ładem społecznym, gospodarczym i ekologicznym. Ważnymi elementami tych działań są: podnoszenie jakości życia mieszkańców, odpowiedź na ich potrzeby i wyrównywanie szans społecznych. Najbardziej znane koncepcje rozwoju miast skupiają się głównie na wykorzystaniu technologii, inteligentnym zarządzaniu gminą, ekologii, przygotowaniu odporności na kryzysy i budowaniu społeczeństwa obywatelskiego, zaangażowanego w lokalne sprawy.
Koncepcja „miasta inteligentnego” (smart city) ewoluuje od ponad dwudziestu lat. W centrum jej zainteresowania zawsze były nowoczesne technologie, a obecnie również mieszkańcy. Wprowadzane zmiany wynikają ze zgłaszanych przez nich potrzeb i są z nimi konsultowane. Priorytetem jest partycypacja społeczna i organizowanie miasta zgodnie z wolą obywateli.
Idea „miasta 15-minutowego” (15-minute city) stanowi zapewnienie dostępu do podstawowych dziedzin życia w bezpośredniej bliskości zamieszkania właśnie w tym czasie, bez samochodu. Zakłada wzmacnianie społeczności lokalnych i więzi sąsiedzkich. Jego istotą jest tworzenie przestrzeni dostępnych dla wszystkich mieszkańców, z uwzględnieniem warunków do rozwoju lokalnych usług. Trudna do wprowadzenia na terenach o rozproszonej zabudowie.
Koncepcja „zielonego miasta” (green city) rozwinęła się XIX-wiecznej brytyjskiej idei „miasta ogrodów”. Jej celem jest dzisiaj rozwój terenów zielonych i promocja ekologicznych postaw mieszkańców: ograniczenie emisji spalin i rozwój transportu publicznego, segregacja odpadów i recykling, zielone budownictwo czy oszczędzanie wody i energii.
Idea „miasta odpornego” (resilient city) charakteryzuje się odpornością na negatywne skutki zmieniającej się rzeczywistości, niezależnie od ich podłoża - ekologicznego, społecznego, gospodarczego czy instytucjonalnego. Stawia na proaktywność oraz uczenie i wyciąganie wniosków z trudnych sytuacji - jak miasto przeszło kryzys, jak dostosowało się do niego i w jaki sposób odbudowało? Jego istotą jest wzmacnianie kapitału społecznego.
Rozwój miast jest ciągłą zmianą. Ma miejsce wtedy, gdy jest ona związana z postępem i poprawą jakości życia mieszkańców. Ważne, by był to proces świadomy i służący rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego. Warto więc postawić na świadomych liderów tych zmian, których wybierzemy w kwietniowych wyborach samorządowych.
Krzysztof Jaroch
Komentarze